باز کردن گره مرگ از دارها
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با اعدام است. در همین راستا، فعالان مدنی، نهاد‌ها، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف تلاش می‌کنند افکار عمومی را نسبت به مجازات اعدام حساس کنند.
اجرای حکم اعدام در ایران بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی افزایش یافته است. جمهوری اسلامی در حال حاضر در زمینه شمار اعدام‌ها، جایگاه نخست در خاورمیانه و رتبه دوم در سطح جهان را دارد.
بر اساس گفته‌های مسئولان دستگاه قضا، مجازات‌های سنگین، شلاق زدن، قطع کردن اعضای بدن و اعدام کردن بر اساس قانون مجازات اسلامی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷، به این قصد بوده است که آمار وقوع جرم و جنایت کاهش یابد. آیا این اتفاق افتاده است؟
مسئولان قضایی اصرار دارند که اجرای این مجازات‌ها در مقابل عموم مردم، به قصد به وجود آوردن ترس از جزا و مرگ و عبرت گرفتن جامعه است تا بدکاران از راهی که انتخاب کرده‌اند، بازگردند، اما این‌که چه گروه‌های سنی‌ای شاهد این مراسم خواهند بود، مورد توجه نیست.
آیا جمهوری اسلامی تلاش می‌کند احکام شرع را مو به مو به اجرا بگذارد و به همین خاطر به این جزییات توجه نمی‌کند یا این‌که اعدام و قطع کردن اعضای بدن و شلاق زدن، نمایش اقتدار است به قصد سرکوب و کنترل اجتماعی و سیاسی؟
آن‌چه از آمارها برمی‌آید این است که هم‌پای افزایش جمعیت در ایران، ناهنجاری‌های اجتماعی و جرم و جنایت رشد داشته‌اند. در چنین شرایطی این اصرار بر صدور و اجرای حکم اعدام برای چیست؟ اعدام‌هایی که ممکن است تعداد واقعی آن‌ها، بیشتر از تعدادی باشد که از آن‌ها باخبر می‌شویم.
در پرونده پیش رو مطالبی که به زوایای مختلف مجازات اعدام و اجرای آن پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده و پیش روی شماست. این مجموعه با مطالب تازه به روز می‌شود.
•• مجازات اعدام– منشأ، تاریخ، قربانیان
اکبر فلاح‌زاده- آن نیازهای اجتماعی وروانی که دنبال خون هستند کدامند؟ کتاب “مجازات اعدام”، اثر کارل برونو لدر، به این پرسش پرداخته و پیدایش و تکامل اعدام را از آغاز تا اکنون پی می‌گیرد. ترجمه کتاب را از بخش کتاب زمانه دریافت کنید.
• وقتی ۷۹۱ نفر در ۹ ماه اعدام می‌شوند
فرناز کمالی- در سال ۲۰۱۵، تا روز دهم اکتبر (روز جهانی مبارزه با اعدام)، ۸۰۰ نفر در ایران اعدام شده‌اند که ۲۹۸ مورد از آن‌ها توسط رسانه‌ها و سایت‌های دولتی اعلام شده است. در میان افراد اعدام شده، دست‌کم ۱۲ زن وجود داشته است. ۴۳ نفر به اتهام تجاوز، ۱۴ نفر به اتهام محاربه، هشت نفر به اتهام سرقت مسلحانه و ۲۳ نفر با اتهام‌های نامشخص اعدام شده‌اند. حکم اعدام ۴۵ نفر از این افراد در ملاء عام اجرا شده است.
• جایگاه آرای عمومی در لغو مجازات اعدام
بهنام دارایی‌زاده- آیا برای «لغو مجازات اعدام»، همراهی عمومی لازم است؟ آیا آن دسته از کنش‌گران مدنی یا فعالان اجتماعی-سیاسی که برای لغو مجازات اعدام در ایران می‌کوشند، ابتدا بایستی سراغ افکار عمومی بروند و مردم عادی را در این زمینه آگاه کنند؟
• چرا باید با اعدام مخالف بود؟
روژمان یکتا- فعالان مخالف اعدام در ایران می‌گویند که این مجازات به اصلی‌ترین هدفی که برایش تعریف کرده‌اند، نرسیده است. به این معنا که از نگاه این فعالان، اعدام نتوانسته از میزان جرائم بکاهد. نرخ بالای جرایم مواد مخدر (به رغم آن که از ابتدای انقلاب تاکنون چند هزار نفر در این رابطه اعدام شده‌اند)، به عنوان دلیلی بر این ادعا آورده می‌شود.
• روزشمار مرگ و اعدام کودکان: وقتی قوه قضاییه کوتاه نمی‌آید
امید رضایی- صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه ایران، در آبان‌ماه سال ۹۳ گفت : «اعدام کودکان زیر ۱۸ سال دروغ محض است.»
فعالان حقوق بشر و حقوق کودک اما می‌گویند که از سال ۲۰۰۵ تا کنون، دست‌کم ۵۰ کودک اعدام شده‌اند و ۱۰۰ نفر در انتظار اجرای حکم اعدام‌شان هستند. آن‌چه سال‌هاست محل نزاع فعالان حقوق کودک و دستگاه قضایی است اما بخش دوم سخنان قاضی‌القضات است: «ما دلیلی نداریم وقتی شخص ۱۷.۵ ساله جنایتی مرتکب می‌شود و اکنون به ۲۵ سالگی رسیده است، حق اولیای دم برای قصاص را نادیده بگیریم.»
• راهکارهای عملی برای مبارزه با اعدام کودکان
امید رضایی- ایران همچنان از معدود کشورهایی است که افراد را به‌خاطر جرمی که قبل از سن قانونی مرتکب شده‌اند، اعدام می‌کند: اعدام کودکان البته تغییرات مثبتی در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ در خصوص جزییات مسئولیت کیفری اطفال و محدوده سنی بین بلوغ شرعی و قانونی ایجاد شده است. از زمان تصویب این قانون تابه‌حال، هیچ قاضی‌ای برای افراد زیر ۱۸ سال حکم اعدام صادر نکرده است، اما احکام صادر شده از سال‌های قبل (مشمول قانون مجازات سابق) همچنان اجرا می‌شوند.
• دارهای برقی، دستاورد دستگاه قضایی
فرناز کمالی- می‌گوید “یازده” عدد مرگ است؛ یازده طناب دار در حیاط زندان قزل‌حصار سایه وحشت روی تمام سالن‌های واحد دو انداخته است. افتخار مسئولان هم این شده که این دارها را برقی کرده‌اند.
• مجازات اعدام یا قدرت‌نمایی حکومت؟
شمار اعدام‌ها پس از روی کار آمدن دولت یازدهم در ایران روندی صعودی داشته است. توضیح و تحلیل متعارف در این‌باره این است که میانه‌روی دولت کنونی در تصمیم‌گیری جناح‌های تندرو و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در مورد اعدام‌ها تاثیر چندانی ندارد و حتی اعدام زندانیان گاهی اهرم فشارهای سیاسی بر دولت است.
• «نشونی»: حاشیه موسیقی برادر یک اعدامی
دهم اکتبر روز جهانی مبارزه با اعدام است. در همین راستا، فعالان مدنی، نهاد‌ها، گروه‌ها و سازمان‌های مختلف تلاش می‌کنند افکار عمومی را نسبت به مجازات اعدام حساس کنند.
مخالفت با مجازات اعدام از یک حق بنیادین بشر ریشه می‌گیرد:
حق حیات. گرچه در اسناد بین‌المللی حقوق بشر حق حیات به شکل مطلق وجود
ندارد اما در ماده شش میثاق بین‌المللی حقوق مدنی و سیاسی به وضوح تشریح
شده است.
با وجود دلایلی که فعالان مخالف اعدام می‌آورند، همچنان به نظر می‌رسد اجرای این مجازات در میان عموم مردم موافقانی جدی دارد.اجرای حکم اعدام در ایران بعد از روی کار آمدن دولت حسن روحانی افزایش یافته است. جمهوری اسلامی در حال حاضر در زمینه شمار اعدام‌ها، جایگاه نخست در خاورمیانه و رتبه دوم در سطح جهان را دارد.
بر اساس گفته‌های مسئولان دستگاه قضا، مجازات‌های سنگین، شلاق زدن، قطع کردن اعضای بدن و اعدام کردن بر اساس قانون مجازات اسلامی در سال‌های پس از پیروزی انقلاب سال ۱۳۵۷، به این قصد بوده است که آمار وقوع جرم و جنایت کاهش یابد. آیا این اتفاق افتاده است؟
مسئولان قضایی اصرار دارند که اجرای این مجازات‌ها در مقابل عموم مردم، به قصد به وجود آوردن ترس از جزا و مرگ و عبرت گرفتن جامعه است تا بدکاران از راهی که انتخاب کرده‌اند، بازگردند، اما این‌که چه گروه‌های سنی‌ای شاهد این مراسم خواهند بود، مورد توجه نیست.
آیا جمهوری اسلامی تلاش می‌کند احکام شرع را مو به مو به اجرا بگذارد و به همین خاطر به این جزییات توجه نمی‌کند یا این‌که اعدام و قطع کردن اعضای بدن و شلاق زدن، نمایش اقتدار است به قصد سرکوب و کنترل اجتماعی و سیاسی؟
آن‌چه از آمارها برمی‌آید این است که هم‌پای افزایش جمعیت در ایران، ناهنجاری‌های اجتماعی و جرم و جنایت رشد داشته‌اند. در چنین شرایطی این اصرار بر صدور و اجرای حکم اعدام برای چیست؟ اعدام‌هایی که ممکن است تعداد واقعی آن‌ها، بیشتر از تعدادی باشد که از آن‌ها باخبر می‌شویم.
در پرونده پیش رو مطالبی که به زوایای مختلف مجازات اعدام و اجرای آن پرداخته‌اند، جمع‌آوری شده و پیش روی شماست. این مجموعه با مطالب تازه به روز می‌شود.
اکبر فلاح‌زاده- آن نیازهای اجتماعی وروانی که دنبال خون هستند کدامند؟ کتاب “مجازات اعدام”، اثر کارل برونو لدر، به این پرسش پرداخته و پیدایش و تکامل اعدام را از آغاز تا اکنون پی می‌گیرد. ترجمه کتاب را از بخش کتاب زمانه دریافت کنید.
• وقتی ۷۹۱ نفر در ۹ ماه اعدام می‌شوند
فرناز کمالی- در سال ۲۰۱۵، تا روز دهم اکتبر (روز جهانی مبارزه با اعدام)، ۸۰۰ نفر در ایران اعدام شده‌اند که ۲۹۸ مورد از آن‌ها توسط رسانه‌ها و سایت‌های دولتی اعلام شده است. در میان افراد اعدام شده، دست‌کم ۱۲ زن وجود داشته است. ۴۳ نفر به اتهام تجاوز، ۱۴ نفر به اتهام محاربه، هشت نفر به اتهام سرقت مسلحانه و ۲۳ نفر با اتهام‌های نامشخص اعدام شده‌اند. حکم اعدام ۴۵ نفر از این افراد در ملاء عام اجرا شده است.
• جایگاه آرای عمومی در لغو مجازات اعدام
بهنام دارایی‌زاده- آیا برای «لغو مجازات اعدام»، همراهی عمومی لازم است؟ آیا آن دسته از کنش‌گران مدنی یا فعالان اجتماعی-سیاسی که برای لغو مجازات اعدام در ایران می‌کوشند، ابتدا بایستی سراغ افکار عمومی بروند و مردم عادی را در این زمینه آگاه کنند؟
• چرا باید با اعدام مخالف بود؟
روژمان یکتا- فعالان مخالف اعدام در ایران می‌گویند که این مجازات به اصلی‌ترین هدفی که برایش تعریف کرده‌اند، نرسیده است. به این معنا که از نگاه این فعالان، اعدام نتوانسته از میزان جرائم بکاهد. نرخ بالای جرایم مواد مخدر (به رغم آن که از ابتدای انقلاب تاکنون چند هزار نفر در این رابطه اعدام شده‌اند)، به عنوان دلیلی بر این ادعا آورده می‌شود.
• روزشمار مرگ و اعدام کودکان: وقتی قوه قضاییه کوتاه نمی‌آید
امید رضایی- صادق لاریجانی، رئیس قوه قضاییه ایران، در آبان‌ماه سال ۹۳ گفت : «اعدام کودکان زیر ۱۸ سال دروغ محض است.»
فعالان حقوق بشر و حقوق کودک اما می‌گویند که از سال ۲۰۰۵ تا کنون، دست‌کم ۵۰ کودک اعدام شده‌اند و ۱۰۰ نفر در انتظار اجرای حکم اعدام‌شان هستند. آن‌چه سال‌هاست محل نزاع فعالان حقوق کودک و دستگاه قضایی است اما بخش دوم سخنان قاضی‌القضات است: «ما دلیلی نداریم وقتی شخص ۱۷.۵ ساله جنایتی مرتکب می‌شود و اکنون به ۲۵ سالگی رسیده است، حق اولیای دم برای قصاص را نادیده بگیریم.»
• راهکارهای عملی برای مبارزه با اعدام کودکان
امید رضایی- ایران همچنان از معدود کشورهایی است که افراد را به‌خاطر جرمی که قبل از سن قانونی مرتکب شده‌اند، اعدام می‌کند: اعدام کودکان البته تغییرات مثبتی در قانون مجازات اسلامی مصوب سال ۹۲ در خصوص جزییات مسئولیت کیفری اطفال و محدوده سنی بین بلوغ شرعی و قانونی ایجاد شده است. از زمان تصویب این قانون تابه‌حال، هیچ قاضی‌ای برای افراد زیر ۱۸ سال حکم اعدام صادر نکرده است، اما احکام صادر شده از سال‌های قبل (مشمول قانون مجازات سابق) همچنان اجرا می‌شوند.
• دارهای برقی، دستاورد دستگاه قضایی
فرناز کمالی- می‌گوید “یازده” عدد مرگ است؛ یازده طناب دار در حیاط زندان قزل‌حصار سایه وحشت روی تمام سالن‌های واحد دو انداخته است. افتخار مسئولان هم این شده که این دارها را برقی کرده‌اند.
• مجازات اعدام یا قدرت‌نمایی حکومت؟
شمار اعدام‌ها پس از روی کار آمدن دولت یازدهم در ایران روندی صعودی داشته است. توضیح و تحلیل متعارف در این‌باره این است که میانه‌روی دولت کنونی در تصمیم‌گیری جناح‌های تندرو و دستگاه قضایی جمهوری اسلامی در مورد اعدام‌ها تاثیر چندانی ندارد و حتی اعدام زندانیان گاهی اهرم فشارهای سیاسی بر دولت است.
• «نشونی»: حاشیه موسیقی برادر یک اعدامی
محسن امیراصلانی زنجانی، ۳۷ سال داشت
که به خاطر تفسیر متفاوت از متن قرآن، به جرم «بدعت در اسلام، ارتداد و
توهین به یونس نبی» در زندان رجایی‌شهر کرج اعدام شد. پس از یک سال برادر
محسن، سعید امیراصلانی، نماهنگ «نشونی» را به یاد برادرش تهیه و اجرا کرده
است. او در صفحه فیس‌بوک شخصی خود درباره این ترانه چنین نوشته است:
“ویدئوی من «زن» ندارد. ویدئوی من «رقص» ندارد. ویدیوی من «شاد» نیست.
ویدئوی من ویدئوی برادرِ آوازه خوان-ترانه نویسِ یک اعدامی است. ویدئوی من
«مناسب پخش» در هیچ تلویزیونی شناخته نشد.”
هیچ نظری موجود نیست:
ارسال یک نظر